Mimo, że o Porcie Czystej Energii zaczęto mówić głośno dopiero od niedawna, proces jego powstawania sięga 15 lat wstecz. W tym czasie podejmowano ważne decyzje mające wpływ na obecny kształt przedsięwzięcia.
Historia powstawania Portu Czystej Energii przedstawia się następująco:
W 2006 roku Przedstawiciele GPEC i ZU w Gdańsku zaprezentowali Marszałkowi Województwa Pomorskiego porozumienie dotyczące efektywnego wykorzystania potencjału energetycznego gospodarki odpadami.
Rok później Wydział Ochrony Środowiska Urzędu Miejskiego w Gdańsku przedstawił ZU wytyczne w sprawie analizy lokalizacyjnej projektu.
Jeszcze w tym samym roku Wicemarszałek Województwa Pomorskiego złożył do WFOŚiGW pismo z prośbą o zabezpieczenie dla ZU środków na wykonanie „Wielokryterialnej analizy lokalizacji do termicznego wykorzystania odpadów (frakcji energetycznej) i osadów ściekowych”.
Kolejnym krokiem było ogłoszenie projektu „System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej” na liście indywidualnych projektów kluczowych do PO IiŚ oraz PO IG.
Pod koniec 2007 roku ZU rozpoczął rozmowy z Eko Doliną Sp. z.o.o w Łężycach, Zakładem Utylizacji Odpadów Stałych Sp. z.o.o w Tczewie oraz Zakładem Utylizacji Odpadów Komunalnych „Stary Las” Sp. z.o.o w Starogardzie w sprawie wspólnego zamówienia publicznego na wykonanie analizy wielokryterialnej lokalizacji zakładu termicznego przetwarzania frakcji energetycznej odpadów komunalnych.
Do przeprowadzenia postępowania przetargowego na wykonanie „Analizy wielokryterialnej” powołany został Departament Środowiska, Rolnictwa i Zasobów Naturalnych Urzędu Marszałkowskiego.
Ponadto utworzony został panel ekspercki, w skład którego weszli przedstawiciele zakładów zagospodarowania odpadami, urzędów gmin oraz instytucji zajmujących się środowiskiem i przedstawicielami nauki.
W wyniku przetargu wyłoniono wykonawcę analizy wielokryterialnej.
W 2008 roku Urząd Miejski w Gdańsku wyznaczył ZU jako lidera w procesie realizacji projektu.
Niedługo później ZU złożył do NFOŚIGW wniosek o przyznanie pomocy technicznej, który został odrzucony.
W ostateczności analizie poddano sześć lokalizacji na terenie województwa pomorskiego położonych w obrębie Trójmiasta: przy oczyszczalni ścieków Gdańsk Wschód, przy Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku – Szadółkach, w Eko-Dolinie w Łężycach, na działce GPEC w Szadółkach, na terenie EC 2 w Gdańsku oraz na terenie EC 3 w Gdyni.
Po dogłębnych analizach krąg ten zawężono do 3 miejsc:
– przy oczyszczalni ścieków Gdańsk Wschód,
– przy Zakładzie Utylizacyjnym w Gdańsku – Szadółkach,
– w Eko-Dolinie w Łężycach.
W ostatnim kwartale 2008 roku UM w Gdańsku wystąpił do NFOŚIGW o zmianę beneficjenta projektu na Zakład Utylizacyjny Sp. z.o.o.
W 2009 roku nowym beneficjentem projektu stał się Zakład Utylizacyjny Sp. z.o.o.
Przygotowano również dokumentację przetargową na „Opracowanie Wniosku o dofinansowanie z Funduszu Spójności wraz z niezbędną dokumentacją Przedsięwzięcia”, która obejmowała:
– Wniosek o dofinansowanie przedsięwzięcia z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko wraz z niezbędną dokumentacją,
– Studium Wykonalności projektu,
– Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,
– Decyzję o warunkach zabudowy i/lub ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego,
– Decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację inwestycji,
– Program funkcjonalno-użytkowy,
– Działania PR,
– Konsultacje społeczne,
– Dokumenty przetargowe dla kontraktów wchodzących w skład Projektu „System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej” .
W 2010 roku ostatecznie został rozstrzygnięty przetarg na Wykonawcę „Opracowania Wniosku o dofinansowanie z Funduszu Spójności wraz z niezbędną dokumentacją Przedsięwzięcia”.
Dwa lata później w 2012 roku podpisano Umowę o współpracy dotyczącą wspólnego przedsięwzięcia pn. „Budowa Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w Gdańsku”. Została ona podpisana pomiędzy Eko Doliną Sp. z o.o. siedzibą w Łężycach, Zakładem Utylizacji Odpadów Stałych Sp. z o.o. z Tczewa, Przedsiębiorstwem Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. z Słupska, Zakładem Utylizacji Odpadów Sp. z o.o. z Kwidzyna, a Zakładem Utylizacyjnym Sp. z o.o. z Gdańska, który stał się liderem realizacji Projektu.
Następnie podpisano umowę z NFOŚiGW o dofinansowanie prac przygotowawczych projektu „System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej”.
W 2013 roku przeprowadzony został dialog techniczny z potencjalnymi partnerami prywatnymi inwestycji.
Rok później podpisano umowę:
– Z Wykonawcą (konsorcjum firm: BBF Sp. z o.o. i Ipopema Securities S.A.) zamówienia pn. „Doradztwo prawne, techniczne i finansowo-ekonomiczne dla projektu System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej”.
– Z Wykonawcą (Instytutem Ekologii Terenów Uprzemysłowionych z Katowic) na wykonanie „Badań składu morfologicznego frakcji energetycznej odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem tendencji przyszłych zmian w jej strukturze”.
Rozpoczęto również konsultacje i spotkania z przedstawicielami gmin z terenu objętego Projektem w celu zagwarantowania strumienia frakcji energetycznej do ZTPO na cały okres trwania umowy z partnerem prywatnym przedsięwzięcia (25-30 lat).
Wszczęte zostało też postępowanie w trybie dialogu konkurencyjnego pn. „System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej – zaprojektowanie, wybudowanie i zarządzanie, utrzymanie i eksploatację, ewentualnie z finansowaniem, ZTPO w Gdańsku o nominalnej wydajności przetwarzania odpadów komunalnych do 250 tyś. Mg/rok w technologii rusztowej”.
Pod koniec 2014 roku podpisano umowę z Wykonawcą (Gdańskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.) zamówienia pn. „Wykonanie oceny wpływu przyłączanego źródła na warunki funkcjonowania systemu ciepłowniczego w Gdańsku oraz uzyskanie warunków przyłączenia dla Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów (ZTPO)”.
W 2015 roku podpisano umowę z Wykonawcą (Przedsiębiorstwem Inżynieryjno-Usługowym Inżynieria Pro-Eko Sp. z o.o. z Bielska Białej) na usługę pn. „Opracowanie dokumentacji projektowej w ramach I etapu pozwolenia na budowę Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów, w tym przeprowadzenie powtórnej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko”.
Dokonano również odbioru sprawozdania końcowego z realizacji zamówienia pn. „Badań składu morfologicznego frakcji energetycznej odpadów, ze szczególnym uwzględnieniem tendencji przyszłych zmian w jej strukturze”.
Następnie podpisano umowę z Wykonawcą (Hydrogeotechniką Sp. z o.o. z Kielc) zamówienia na usługę pn. „Opracowanie raportu wstępnego dla instalacji termicznego przekształcania frakcji energetycznej odpadów komunalnych położonej na terenie Zakładu Utylizacyjnego Sp. z o.o. w Gdańsku”. Uzyskano „Warunki przyłączenia źródła ciepła do miejskiej sieci ciepłowniczej” dla Zakładu Termicznego Przekształcania Odpadów w Gdańsku o wydajności 160 tyś. ton frakcji energetycznej na rok.
Po 10 miesięcznej procedurze odwoławczej 7 października 2015 r. ogłoszono listę 5 wykonawców zakwalifikowanych do dialogu konkurencyjnego w ramach postępowania pn. „System gospodarki odpadami dla metropolii trójmiejskiej – zaprojektowanie, wybudowanie i zarządzanie, utrzymanie i eksploatację, ewentualnie z finansowaniem, ZTPO w Gdańsku o nominalnej wydajności przetwarzania odpadów komunalnych do 250 tyś. Mg/rok w technologii rusztowej”.
Pod koniec roku odbyła się pierwsza tura dialogu konkurencyjnego, który miał prowadzić do wyboru wykonawcy odpowiedzialnego za projekt, budowę i eksploatację regionalnej spalarni odpadów komunalnych w Gdańsku. Ustalano wtedy wszelkie kwestie formalne, ekonomiczne, środowiskowe oraz techniczne ważne dla przedsięwzięcia.
W 2016 roku– dokładnie w maju odbyła się druga tura ( z trzech planowanych) dialogu konkurencyjnego z pięcioma potencjalnymi partnerami w projekcie budowy Portu Czystej Energii w Gdańsku.
